ΖΗΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΤΕΝΤΑ

Ανοίγει πανιά η μονάδα αφαλάτωσης

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΩΡΓOΣ ΦΙΝΤΙΚΑΚΗΣ

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Παρασκευή 17 Απριλίου 2009

Έτοιμη είναι η πλωτή μονάδα αφαλάτωσης που κατασκευάσθηκε από Έλληνες επιστήμονες, με στόχο να προσφέρει λύση στο πρόβλημα υδροδότησης των ελληνικών νησιών. Ωστόσο, η αξιοποίησή της δεν έχει αρχίσει, καθώς αντιμετωπίζεται επιφυλακτικά από τα συναρμόδια υπουργεία, προφανώς λόγω υψηλού κόστους. Για την ιδέα έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον οργανισμοί του εξωτερικού. Η ιδέα της πλωτής μονάδας αφαλάτωσης γεννήθηκε από την προσωπική εμπειρία των ίδιων των ανθρώπων που τη σχεδίασαν, όταν στη διάρκεια των διακοπών τους τα καλοκαίρια σε κάποια μικρά νησιά του Αιγαίου έζησαν την έλλειψη νερού. Οι τρεις φίλοι διαπίστωσαν ότι νησιά όπως η Μήλος, η Κίμωλος, η Σύμη, η Χάλκη, η Ηρακλειά, η Σχοινούσσα, ακόμη και η Πάτμος, βρίσκονται κυριολεκτικά στο έλεος του πλαστικού μπουκαλιού και της μεταφοράς νερού με υδροφόρες από αλλού, λύσεις που κοστίζουν. Τα μόνα έργα που υπάρχουν είναι μικρές δεξαμενές, η απόδοση των οποίων εξαρτάται από το αν και πόσο θα βρέξει, ενώ μονάδες αφαλάτωσης θαλασσινού νερού απουσιάζουν αφού το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος είναι ψηλό.

Ήταν επομένως θέμα χρόνου κάποιοι να συλλάβουν την ιδέα της δημιουργίας μιας πλωτής μονάδας αφαλάτωσης που να μεταφέρεται παντού και να χρησιμοποιεί για τη λειτουργία της μόνο Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας: τον άνεμο για την κυρίως λειτουργία του πλωτού εργοστασίου με μια μικρή ανεμογεννήτρια των 30 κιλοβάτ και επικουρικά τον ήλιο για την ηλεκτροδότηση των συστημάτων ελέγχου και τηλεχειρισμού του. Το 2002 οι Νικήτας Νικητάκος και Θεόδωρος Λίλας, καθηγητές στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, μαζί με τον Νάσο Βατίστα, ηλεκτρολόγο- μηχανικό, άρχισαν να σχεδιάζουν το έργο. Όσο πρωτότυπη και να ήταν η ιδέα τους όμως, αλλά τόσο δύσκολη αποδείχθηκε η υλοποίησή της.

Το πρόβλημα της ανεμογεννήτριας
Έπρεπε να δοθούν καινοτόμες λύσεις σε πολλά προβλήματα, όπως η πλωτή κατασκευή με την ενσωματωμένη ανεμογεννήτρια (που όμοιά της δεν είχε ξαναγίνει έως τότε), να σχεδιαστεί με τέτοιον τρόπο ώστε τα Μπωφόρ του Αιγαίου να μην επηρεάζουν τη λειτουργία της. Να παραμένει σταθερή ακόμη και με 12 Μπωφόρ και να δουλεύει η ανεμογεννήτρια χωρίς να επιβαρύνεται η αντοχή της. Σχεδιάστηκε έτσι μια στιβαρή κατασκευή, με κατάλληλη κατανομή των βαρών και σωστές αγκυρώσεις. Έπρεπε επίσης να βρεθεί ένας τρόπος με τον οποίο να αποτρέπουν μικροοργανισμούς να επικάθονται πάνω στις μεμβράνες αφαλάτωσης, ώστε να μη χρειάζεται για την καταστροφή τους να γίνεται χρήση χημικών τα οποία εν συνεχεία αποβάλλονται στη θάλασσα, μολύνοντάς την. Άλλη πρόκληση ήταν να βρεθεί ένας τρόπος ώστε να μην απαιτείται πάνω στη μονάδα η παρουσία προσωπικού (επομένως, έπρεπε να λειτουργεί αυτόματα και να ελέγχεται με τηλεχειρισμό), καθώς επίσης να αποφευχθούν τυχόν παρεμβάσεις στο νησί, γι΄ αυτό και επελέγη η λύση της πλωτής μονάδας. Όλα αυτά τελικώς επιτεύχθηκαν.

Η πιλοτική μονάδα κατασκευάστηκε στα Ναυπηγεία της Ελευσίνας, της δόθηκε το μυθολογικό όνομα «Υδριάδα» και το καλοκαίρι του 2007 ρυμουλκήθηκε και αγκυροβόλησε έξω από το λιμάνι της Ηρακλειάς, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα. Έχει δυνατότητα παραγωγής 70 κυβικών μέτρων νερού ημερησίως- ποσότητα ικανή να καλύψει τις ανάγκες 250 ατόμων-, είναι ενεργειακά αυτόνομη ενώ διαθέτει σύστημα αυτόματου ελέγχου μέσω GΡRS για την παρακολούθηση και τον τηλεχειρισμό της. Όσο για το φωτοβολταϊκό σύστημα με το οποίο είναι εφοδιασμένη, αυτό μπορεί να τροφοδοτήσει ως εναλλακτική πηγή τα συστήματα ελέγχου- τηλεχειρισμού σε περίπτωση που υπάρξει πρόβλημα με την ανεμογεννήτρια. Δισταγμός στην Ελλάδα, ενδιαφέρον από εξωτερικό
Το πείραμα πέτυχε, όμως παρά τα αρχικά εύσημα που πήρε μέχρι σήμερα η ελληνική πολιτεία δεν έχει μετουσιώσει το ενδιαφέρον της σε έμπρακτο αποτέλεσμα αξιοποίησης του έργου. Η ιδέα της πλωτής μονάδας αφαλάτωσης ως λύσης για τα άνυδρα νησιά αντιμετωπίζεται διστακτικά από τα αρμόδια υπουργεία, μάλλον γιατί θεωρούν ότι το κόστος της είναι υψηλό. Μια επίγεια μονάδα αφαλάτωσης παραγωγής 1.000 κ.μ. νερού ημερησίως κοστίζει 1 εκατ. ευρώ, ενώ μια αντίστοιχη πλωτή στοιχίζει γύρω στα 4 εκατ. ευρώ. Με τη διαφορά ότι στο κόστος αυτό δεν συνυπολογίζεται η δαπάνη για ηλεκτρικό ρεύμα. Σε βάθος δεκαετίας για την παραγωγή 3,5 εκατ. κ.μ. νερού ετησίως, το κόστος του ηλεκτρισμού για τη μεν επίγεια ανέρχεται σε 8 εκατ. ευρώ, ενώ για την πλωτή είναι μηδενικό.

Αυτά ίσως τα στοιχεία μαζί με τα άλλα της πλεονεκτήματα φαίνεται ότι συνυπολόγισαν επιχειρήσεις και οργανισμοί ύδρευσης του εξωτερικού, που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για την ελληνική πατέντα της οικολογικής αφαλάτωσης μέσω πλωτής μονάδας.

Δεδομένου του ξένου ενδιαφέροντος, οι εμπνευστές της μονάδας άρχισαν να σχεδιάζουν ένα πλωτό εργοστάσιο αφαλάτωσης με διπλάσιες διαστάσεις από το πρώτο. Σαράντα μέτρων μήκους και 40 μέτρων πλάτους (αντί για 20 Χ 20 του σημερινού), με δυνατότητα παραγωγής 1.000 κ.μ. νερού ημερησίως- ποσότητα ικανή να καλύψει τις ημερήσιες ανάγκες 5.000 ατόμων- το έργο θα κοστίσει 4 εκατ. ευρώ.